Jest to również jedyna „maszyna rolnicza”, która codziennie ma bezpośredni kontakt z wymionami krów co sprawia, że jest wysokie ryzyko przenoszenia z krowy na krowę bakterii powodujących zapalenie wymienia.
Dlatego tak ważna jest jej regularna kontrola!
Wykres z testów dynamicznych jednej krowy pokazujący duże problemy ze stabilnością podciśnienia w trakcie doju – niebieska linia.
Objawy, które powinny niepokoić w trakcie doju i mogą świadczyć o problemach związanych ze sprzętem udojowym.
❌ Niespokojne i kopiące krowy podczas doju
często jest spowodowane bólem lub dyskomfortem, może być to efekt niewłaściwego podciśnienia, złego dopasowania gum strzykowych lub długiego pustodoju.
❌ Aparaty udojowe zasysają powietrze i spadają
dopuszczalne jest 5% takich sytuacji w trakcie doju, czyli pięć lub mniej na 100 krów, jeżeli podczas doju spada więcej niż 10 aparatów na 100 krów sytuacja taka wymaga sprawdzenia.
❌ Uszkodzone i obolałe końcówki strzyków
jeśli dojarka nie działa prawidłowo, może uszkodzić naczynia krwionośne w wymieniu i spowodować nadmierne rogowacenie na końcu strzyka. Ogranicza to naturalną obronę krowy przed zapaleniem wymienia.
❌ Nierówne lub powolne doje
czas doju to czas potrzebny na wydojenie jednej krowy (czas od podłączenia aparatu udojowego do jego odłączenia). Mocno zależy on od wydajności krów, ale powinno to być zwykle od 5 do 7 minut. Nierówny czas doju z poszczególnych ćwiartek najczęściej jest konsekwencją przebytego zapalenia.
❌ Wzrost LKS lub przypadków mastitis
dochodzi do tego po przełamaniu bariery ochronnej wymienia wskutek zadziałania wielu czynników sprzyjających:
- niewłaściwej higieny i rutyny podczas przeprowadzania doju (brak higieny, pustodój),
- niesprawnego lub wadliwie działającego systemu udojowego (niestabilność podciśnienia, zużyte gumy strzykowe),
- pogorszenia się dobrostanu zwierząt,
- braku lub niewłaściwego leczenie stanów zapalnych.
Powszechnie wiadomo, że procedura i techniki doju są czynnikami, które mają duży wpływ na zdrowie wymion. Jednak zapalenie wymienia jest chorobą wieloczynnikową i poszukiwanie pojedynczych czynników powodujących zapalenie wymienia jest nieskuteczne.
Dojenie to współpraca trzech elementów, a mianowicie: krowy, dojarki i dojarza.
Kryteria, które należy wziąć pod uwagę podczas oceny doju obejmują:
- Rutyny i zachowanie dojarzy.
- Zachowanie zwierząt.
- Charakterystykę dojarki.
- Ogólne warunki środowiskowe.
Aby móc ocenić wszystkie powyższe elementy niezbędne jest weryfikacja powyższych parametrów w trakcie trwania doju!
Testy statyczne – „na sucho” – testy przeprowadzane przy dojarce pracującej, ale bez doju i tylko z przepływającym przez system powietrzem. Niewątpliwą zaletą tej metody jest możliwość wykonania testów poza godzinami doju. Wykonując testy statyczne sprawdzamy między innymi parametry pracy pulsatorów, wydajność pompy, poprawność wskazań wakuometru zgodnie z normą ISO6690. Test ten powinien też być przeprowadzony w trakcie wizyty serwisowej. Wyniki dają nam odpowiedź czy system udojowy działa zgodnie z zaleceniami producenta i spełnia wyznaczone standardy. Niestety niewiele nam mówi jak nasz system udojowy działa w realnych warunkach podczas doju, gdy pojawiam się wiele czynników dodatkowych np. ilość i szybkość oddawania mleka przez krowy – system musi być w stanie sprawnie „odebrać” to mleko i przetransportować do zbiornika nie zakłócając doju oraz nie powodując nieregularnych wahań podciśnienia.
Testy „na mokro” – testy wykonywane przy dojarce pracującej, ale nie w trakcie doju, z powietrzem i płynem (wodą, mlekiem lub mlekiem sztucznym) przepływającym przez system za pomocą symulatora przepływu lub sztucznego wymienia. Testy tego typu posiadają wszystkie zalety testów „na sucho”, dodatkowo dają możliwość zasymulowania doju na każdym stanowisku. Wadą tego rozwiązania jest czasochłonność ze względu na konieczność testu każdego stanowiska udojowego pojedynczo.
Testy dynamiczne – „w trakcie doju” – obserwacje i pomiary dokonywane podczas doju krów, przy pomocy urządzenia diagnostycznego podłączonego bezpośrednio do aparatu udojowego. Dzięki czemu testy te zapewniają ocenę zarówno możliwości systemu udojowego jak również interakcji pomiędzy krową, dojarzem i sprzętem udojowym. Są pewnego rodzaju kompromisem pomiędzy dwoma powyższymi testami. Testy „w trakcie doju” stanowią najbardziej miarodajną metodę weryfikacji podciśnienia w systemie dojarki, zarówno pod kątem zdolności wytwarzania podciśnienia, jak i regulacji podciśnienia w całym systemie.
Test musi być wykonany podczas normalnej pracy w trakcie doju. Dzięki zastosowaniu urządzenia VaDia możliwe jest „bezinwazyjne” zbieranie danych, co w minimalnym stopniu wpływa na zachowanie zwierząt oraz pracę dojarzy. Ta funkcjonalność sprawia, że VaDia to prawdopodobnie jedyne na świecie tak wszechstronne urządzenie diagnostyczne.
Jest to urządzenie uniwersalne i może być stosowane na każdym rodzaju dojarki.
Właściwa odpowiedź na tak postawione pytanie to CODZIENNIE. Samodzielna kontrola najważniejszych parametrów dojarki powinna się odbywać się każdego dnia. Pełny serwis systemu udojowego powinien być wykonany przynajmniej raz w roku. Kontrola z wykorzystaniem testów dynamicznych zalecana jest 6 miesięcy po serwisie oraz po każdej zmianie parametrów wpływających na dój.
Poniżej przedstawiamy kilka według nas kluczowych parametrów.
Kontroluj wakuometr! To on wskazuje jakie jest podciśnienie w systemie. Aby zapewnić prawidłowe działanie dojarki i uniknąć szkodliwego wpływu na zdrowie wymion codziennie sprawdzaj jego wskazania.
Jeżeli nie jesteś pewien, czy w Twojej dojarce jest ustawione prawidłowe podciśnienie, wykonaj testy dynamiczne w trakcie doju.
Strzyki krowy mogą ulec uszkodzeniu, gdy podciśnienie nie jest na odpowiednim poziomie.
Upewnij się, że Twój wakuometr jest zamontowany w łatwo dostępnym i widocznym miejscu, a także wskazuje poprawną wartość.
Kontroluj kondycję wszystkich przewodów elastycznych. Każda nieszczelność powoduje niewłaściwą pracę dojarki! NA poniższym wykresie widać wpływ nieszczelności w krótkim przewodzie mlecznym na pracę pulsatora.
Pamiętaj o regularnie wymianie gum strzykowych.
Gumy z czasem tracą swoje właściwości i zmienia się nacisk na strzyk w konsekwencji wydłuża się czas doju. Im starsza guma tym trudniej ją domyć i łatwiej gromadzą się na niej kolonie bakterii!
Gumy strzykowe powinny być wymieniane zgodnie z zaleceniami producenta. Jako ogólną zasadę można przyjąć: gumy „czarne” należy wymieniać co 2500 dojów, silikonowe co 5000 dojów.
Przykład: Gumy silikonowe powinny być wymieniane max co 5000 dojów, czyli przy 50 krowach dojonych 2 x dziennie na hali 2×6 gumy należy wymieniać nie rzadziej niż co 300 dni.
Hala udojowa zwykle wymaga przeglądu pośredniego po 750 godzinach pracy oraz pełnego serwisu po 1500 godzinach.
Dla przykładu dojenie 100 krów przez łącznie 6 godziny dziennie będzie wymagało pełnego serwisu co 250 dni.
Statyczny i dynamiczny test dojarki powinien być przeprowadzany co najmniej dwa razy w roku przez niezależnego, odpowiednio wykwalifikowanego technika, zgodnie z najnowszymi normami (ISO6690:2007).
Zdecydowanie zalecamy, aby przeprowadzać zarówno planowany serwis, jak i analizę w trakcie doju – testy dynamiczne raz w roku, najlepiej w odstępie 6 miesięcy po sobie.
Profesjonalne urządzenie diagnostyczne, jakim jest VaDia umożliwia rejestrację warunków panujących w kubku udojowym podczas doju, czyli zbiera informację w najważniejszym miejscu całego systemu który bezpośrednio oddziałuje na strzyk krowy.
Głównymi elementami wpływającymi na przepływ mleka i ewentualne uszkodzenie tkanki strzyku są podciśnienie działające na części strzyku oraz mechaniczny nacisk gumy strzykowej.
Testy dynamiczne w trakcie doju umożliwiają ocenę takich parametrów jak:
👉 czy wartość podciśnienia pod strzykiem w trakcie doju jest prawidłowa
👉 czy podciśnienie jest stabilne oraz czy występują nieregularne wahania podciśnienia
👉 czy gumy strzykowe są odpowiednio dobrane do rozmiaru strzyków w stadzie
👉 jaka jest kondycja gum strzykowych
👉 czy występuje pustodój
👉 czy nie występują problemy z „odprowadzaniem” mleka – ocena techniczna zgodnie z normą ISO5707
👉 czy wielkość rezerwy podciśnienia jest wystarczająca
👉 czy regulator podciśnienia / falownik działa prawidłowo
👉 jaki jest wpływ higieny i rutyny na czas doju
VaDia to bardzo wszechstronne i uniwersalne narzędzie diagnostycznie stosowane na całym świecie przez profesjonalistów z branży mleczarskiej.
Testy dynamiczne:
Test w trakcie doju
Test restrykcji systemu udojowego
Rejestracja rutyny doju
Mechaniczny nacisk gumy strzykowej – liner compresion – nowość!
Testy Statyczne:
Szybki Test Pulsatorów zgodnie z normą ISO6690
Test Stabilności Podciśnienia zgodnie z normą ISO6690
Test systemu myjącego – Slug
Test Wydajności hali udojowej
Z nowoczesnym urządzeniem testowym VaDia możliwy jest pomiar interakcji między krową, a dojarką i dojarzem w prawdziwych warunkach pracy.
Zapewnia to dobrą podstawę do optymalizacji parametrów doju, które mogą mieć wpływ zarówno na dój, jego szybkość jak i stan zdrowia wymienia.
Po naszej wizycie będziesz wiedział czy Twoja dojarka jest sprawna, czy ma poprawnie ustawione najważniejsze parametry i jak wpływa na nowe przypadki mastitis! Dowiesz się również czy i jak możesz skrócić czas doju.
- Zaczynamy od darmowej konsultacji telefonicznej, w trakcie której ustalamy najważniejsze obszary do współpracy.
- Prosimy o wypełnienie ankiety, która pomaga nam lepiej przygotować się do wizyty w Waszym gospodarstwie.
- Jeżeli gospodarstwo jest objęte oceną PFHBiPM prosimy o przesłanie ostatnich wyników.
- Starannie przygotowujemy się do wizyty na podstawie analizy wypełnionej ankiety oraz dostarczonych raportów, ustalamy plan i wyceniamy naszą usługę.
- Po akceptacji warunków współpracy umawiamy dogodny termin wizyty.
- Ze względu na specyfikę usługi musimy być obecni w trakcie doju.
- Potrzebujemy od 30-60 min przed dojem na podłączenie urządzeń VaDia oraz wstępną analizę systemu.
- W trakcie doju staramy się jak najmniej ingerować w cały proces, natomiast bacznie obserwujemy i prowadzimy niezbędne notatki.
- Po zakończeniu doju zbieramy i analizujemy wszystkie dane (potrzebujemy ok 2h).
- W zależności od zakresu usługi wykonujemy dodatkowe testy statyczne:
– Test wszystkich pulsatorów zgodnie z normą ISO6690,
– Test Stabilności Podciśnienia zgodnie z normą ISO6690 (Fall off),
– Test systemu myjącego. - Sporządzamy szczegółowy raport z naszej wizyty wraz z zaleceniami.
- Omawiamy raport z hodowcą.
- Przygotowujemy plan działania.
- Po ustalonym czasie sprawdzamy postępy 😉.
